Powstania i ortografia
by

W 2019 roku rozpocznie się kolejno cały szereg setnych rocznice, dotyczących ważnych śląskich wydarzeń historycznych. Zatem w 2019 roku będzie – sto lat pierwszego powstania śląskiego, w 2020 – sto lat drugiego powstania śląskiego, w 2021 roku – sto lat plebiscytu i trzeciego powstania śląskiego i w 2022 – sto lat przyłączenia części Górnego Śląska do Polski. Wtedy też będzie pewnie wiele imprez rocznicowych, publikacji i wykładów. Będzie się rozważać wiele aspektów tamtych wydarzeń jak: powstania śląskie a uzbrojenie, powstańcy a polska i niemiecka propaganda, powstania a ówczesna prasa, powstańcy w fotografii, powstania a gospodarka śląska, powstania a europejska dyplomacja itd. Jednak uprzedzając zbliżające się wydarzenia, zastanówmy się nad aspektem dotąd nie rozważanym, otóż – powstańcy a ortografia polska. I tutaj proszę spojrzeć na umieszczone obok zdjęcie, wykonane w okolicach Raciborza w pierwszym dniu trzeciego powstania śląskiego, czyli 3 maja 1919 roku. Na zdjęciu widać tam tablicę z wypisaną przez bohaterów tego zdjęcia, gdzie w pierwszym wyrazie jest błąd ortograficzny. Bo jest – PAMJONTKA, a powinno być – PAMIĄTKA. Tylko proszę się nie śmiać ani nie brać owych powstańców na niedouczoną ciemną masę. Absolutnie nie! Ci Ślązacy po prostu ani przez godzinę nie uczyli się w szkole języka polskie, bo przecież chodzili do niemieckiej szkoły. Natomiast fakt, że chcieli ten tekst zapisać po polsku, świadczy o ich przywiązaniu do kultury polskiej. Zresztą nie chęć pisania po polsku – choć niedoskonałego – jest ich największym wyczynem. Pamiętajmy bowiem, że ci ludzie ryzykowali życiem, by przyłączyć Śląsk do Polski. A to przecież wymaga większej determinacji niż staranność ortograficzna.